قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

من به گردوغبار حساسیت شدیدی دارم و گاهی به سبب آن عطسه های زیاد و مستمری می زنم، و پزشک برای من اسپری تنفسی را تجویز کرده که حدود 25% آن از الکل تشکیل شده است، البته من این اسپری را فقط در شرایط ضروری استفاده می کنم، اما نمی دانم شرعا استفاده از آن اسپری (با آن درصد الکل) وجود دارد یا خیر؟ و اگر در ماه رمضان از آن استفاده کنم روزه ام باطل نمی شود؟

الحمدلله،

ایرادی ندارد که از این اسپری برای علاج بیماری خود استفاده کنید، هرچند که حاوی 25% الکل است، زیرا این مقدار در مقایسه با کل دارو اندک بوده و اثر آن باقی نمانده است، و علما استفاده از چنین داروهایی را با مقدار بسیار کم الکل جهت مداوا جایز دانسته اند.

در این مورد به فتوای (591) مراجعه کنید.

اما در مورد استعمال اسپری در وقت روزه داری باید گفت که: بنابر قول صحیح علماء، استفاده از آن، چه از راه بینی و چه از راه دهان باعث باطل شدن روزه نمی شود، زیرا در داخل بدن (ششها) بصورت بخار جذب می شود، و دارای جرم نیست تا داخل جوف گردد، و اصلا داخل معده نمی شود.

از علامه ابن عثیمین رحمه الله سوال شد:

به بیماری حساسیت در بینی ام مبتلا هستم و برای علاج آن ناچارم از اسپری بینی استفاده نمایم و اگر از آن استفاده نکنم دچار تنگی نفس می شوم و نمی توانم بیشتر از سه ساعت صبر کنم و اگر در این مدت استفاده نکنم جانم به خطر می افتد، حال مشکل من استفاده از این اسپری در ماه رمضان است، از یک نمی توانم از آن استفاده نکنم و از طرفی می ترسم که روزه ام باطل شود، آیا استفاده از آن جواز دارد یا خیر؟

جواب دادند: «از خداوند متعال برای شما شفا و سلامتی مسئلت می کنم، و جواب سوال شما اینست که: این اسپری که استفاده می کنید چیزی جز ماده ای شبیه گاز که بخار می شود و هیچ چیزی از آن به معده داخل نمی شود نیست، بنابراین می گوییم: ایرادی ندارد که شما روزه باشید و از آن اسپری استفاده کنید و روزه با آن نمی شکند، زیرا همانطور که گفتیم هیچ جزئی از آن وارد معده نمی شود چرا که (آن اسپری) بخار می شود و نابود می گردد و هیچ جرمی از آن وارد معده نمی شود تا بگوییم آن گاز موجب باطل شدن روزه می شود، پس برای شما جایز است که در حالت روزه داری از آن استفاده کند»." فتاوى نور على الدرب " ( شريط رقم 44) .

و همچنین علامه ابن باز رحمه الله بر جواز استفاده از آن (اسپری تنفسی) برای شخص روزه دار فتوا داده است، چنانکه گفته اند: «در هنگام ضرورت ایرادی ندارد (که از آن استفاده کرد)، و اگر امکان داشت که تا شب به تاخیر انداخته شود این بهتر و محتاطانه تر است». "مجموع فتاوى الشيخ ابن باز" (15/264) .

و در قرار "مجمع الفقه الإسلامي" آمده است:

« موارد زیر موجب باطل شدن روزه نیستند:

... قطره چشم، قطره گوش، یا شستن گوشها، یا قطره بینی، یا اسپری بینی، البته بشرطیکه از فرورفتن به منافذی که به حلق می رسند اجتناب شود»."مجلة المجمع" (10/2/454) .

بنابراین استفاده از اسپری چه در دهان و یا بینی در هنگام ضرورت ایرادی ندارد و موجب باطل شدن روزه نیست، ولی اگر ضرورت ندارد و یا امکان تاخیر در استفاده از آن وجود داشته باشد، بهتر است جهت احتیاط در وقت روزه استفاده نشود ولی اگر لازم بود ایرادی ندارد.

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com